GAZETECİLİK SAYGIN BİR MESLEK OLMALI…
Gazetecilik mesleğinde gerçek bir duayen Gazanfer Kunt. Saraya
bir hariciyecinin çocuğu olarak 1920 yılında dünyaya gelen ve ardından zor günler yaşayan bir aile içinde büyüyen, Cumhuriyet döneminde gazeteciliğe muhabir olarak başlayan, ardından gazete vematbaa sahipliğine kadar yükselen, 27 Mayıs ihtilalinden sonra geçirdiği sıkıntılı döneme ve haksızlıklara dayanamayarak kendini emekli eden, Bodrum Torba’da ilk evi yaparak buraya yerleşen Gazanfer Kunt ve elli yıllık eşi Nedret hanımla,İ zmir’deki evlerinde bir söyleşi yaptık. Başkent Basını nasıldı, gazetecileri kimlerdi, nasıl yaşarlardı ya kadar uzandık. Bakın kimleri anmadık ki…
Gazanfer Kunt sözlerine “ Neydi o şarkı? Sorusuyla başladı ve -Ben hep seni mazideki halinle tanırım- dizelerini mırıldanarak ekledi, bir de rahmetli Şair Emin Bülent vardı, çok beyefendi bir insandı. Onun şiirindeki gibi; 52 yıl geçti, 52 gün gibi. Şimdi bizde seksen geçti, doksan yıl geçti”…
“Ben gazeteciliği çok severim, bu gün genç yaşlarda olsam yine gazeteci olmak isterim” sözleriyle meslek özlemini vurgulayan Gazanfer Kunt, “çok onore bir meslek, bir topluluğa girdiği zaman ayağa kalkılır, şapka çıkarılırdı. Öyle olmasını isterim gazeteciliğin. Şimdi böyle değil şeklinde konuşmak da istemiyorum ama daha saygın bir hale gelmesini istiyorum”diyor.
Yaşam öyküsüne de “ şansız bir devrede İstanbul’da dünyaya gelmişim” diyerek başlıyor Gazanfer Kunt. Bir yaşına gelmeden hariciyeci babası Süleyman Fehmi’nin memuriyette açığa alınması ve maaşının üçte bire düşmesi ile başlayan sıkıntılı günleri sanki yeniden yaşayarak anlatıyor. Balıkesir’in Balya ilçesindeki maden ocağında işbulan babasının, işletmeci Fransız firmanın yarattığı çevre kirliliğinden dolayı ödemediği tazminatı gündeme getirmesi, bu işinin de sonu oluyor. Sorunları artık Süleyman Fehmi’nin sağlığı kaldırmıyor ve 42 yaşında yaşama veda ediyor.
Annesi ve üç kız kardeşi ile birlikte İstanbul’a dönen ailenin ayakta kalma mücadelesi verdiği dönemi Kunt, “ annem saçını süpürge etti bizi okuttu” sözleriyle özetliyor.
GAZETECİLİKLE TANIŞMA
Aralarında akrabalık da olan, Sarayda Masraf Nazırlığını yapmışailenin oğlu İzzet Muhittin Apak ile arkadaşı Talat Mithat spor gazetesi çıkartmaktadır, orta okul yıllarında Gazanfer Kunt’da bu mesleğe ilgi duymaya başlar. Ayrıca öğretmeni İzzet Aykol da Akşam gazetesi ile ilgilidir ve zaman zaman onu da yanında götürmektedir. Daha sonra kendisi Yeni Sabah gazetesinde işbulur, fakat gazete ekonomik krizdedir. Haydarpaşa Lisesini bitirir ve askere alınır. 36 Ay yedek subaylık yapar, terhisinden sonra gideceği yeri Ankara, Rüzgarlı Sokak olarak çok önceden belirlemiştir.
Gazanfer Kunt, kendi deyimi ile “1943 yılında Ulus Gazetesiyle temasa geçtiğinde”, tek parti, tek gazete dönemidir. Stajyerlik sonrasında kadro, Genel İdare Kurulundan çıkmaktadır. Falih Rıfkı, Mümtaz Faik beyleri de çalıştığı Ulus Gazetesi’ne esas eleman olarak işe alınır. Kemal Zeki Gençosman, Nermin Abadan, Kemal Bağlarlı da aynı dönemde işe girerler ama onlar savaşyıllarında, yabancı radyoları dinleyerek haber toplamaktadırlar.
Gazanfer Kunt, Ulus Gazetesi’nin röportajlarını yapan genç elemanıdır artık. Cahit Sıtkı ile Yenişehir’de bir daireyi paylaşsa da gece geç saatlere kadar gazetede kalmaktadır. Onun bu fedakârlığını gazete hizmetlisi, “biraz uyu” diyerek, kuştüyü yastıklı, maroken koltuklu Falih Rıfkı beyin odasını açarak ödüllendirmeye de başlamıştır. Gazete yönetimi de 1948 yılında Londra Olimpiyatları ile birlikte Avrupa’da büyük bir geziye gönderir Kunt’u.
Kunt, Cüneyt Arcayürek ile birlikte… İsmet Paşa ile mülakatta…
Ulus Gazetesi’nde İstihbarat şefliği sırasında Gazanfer Kunt’dan Basın Yayın Hukuk Müşaviri Halit Altan oğlunun da gazeteci olması için yardım ister. Henüz öğrenci olan Çetin Altan ve arkadaşı Cüneyt Arcayürek gelir gazeteye. Beyhan Cenkçi, Ülkü Arman, Aydın Köker gibi isimlerde Kunt’un yanında başlarlar mesleğe.
ANKARA BASINI
Türkiye Cumhuriyeti’nin başkentindeki basını da anlattı Gazanfer Kunt.
“1946 da Türk Basın Birliği vardı, Başkanı da Falih Rıfkı Atay idi. Sonra politik mülahazalarla isim değişti, Ankara’da Cemiyet kuruldu. Falih Rıfkı yeniden seçildi. Bir dönem de ben başkanlık yaptım;
İstanbul Cemiyeti, Akdeniz de vapur gezileri düzenlerdi. Ankara, Tarsus gibi gemiler vardı bunları kiralar, gezi organize ederler ve gelir sağlarlardı, Sedat Simavi bey de başkan. Bizim arkadaşlar da heves ettiler, bir gezi düzenlediler, fakat bana gelen haberler kötü. İdare heyetinden bazıları komisyon alıyor, nazik bir durum. Araştırdık, gizli toplantılar falan yapılıyor sonunda kanıtladık tabi… Hukuki yönünde bize genç Avukat Emin Paksüt yardım ediyor. Aralarında arkadaşlarım da var, hatırlamak dahi istemiyorum o olayı, sonuç:’heyeti umumiye kararı ile geçici olarak ihraç’.
Bu hareketin lideri benim, yeni yönetim oluşacak, Ecvet Güresin’de Ankara’ya yeni geldi, Cumhuriyet Gazetesinin temsilcisi, sordum, istiyorum dedi, onu yaptık, ben de yardımcısı oldum. Ondan sonraki dönemde de ben Başkan oldum. Yani 27 Mayıs 1960 ihtilalinde Cemiyet Başkanı bendim ve çok eziyet gördüm.
Gazete sahibi olarak sürekli teftişgörüyorum, her gün hesaplarım inceleniyor falan ayrıca da başkanlıktan istifa etmem için de baskı yapılıyordu Sonraki seçimde aday olmadım. Metin Toker’i başkan seçtik.
İHTİLAL SIKINTISI
“Bir partinin ortaya attıklarına askerlerde inandı profesörler de ama memlekete onca kıymetli insana yazık oldu” diyen Gazanfer Kunt o günleri de şöyle anlatıyor.
“Ankara Telgraf gazetesinin sahibiyim, Fethi Giray ve Tuğrul Aşuroğlu da ortaklarım. Ben kendi adıma büyük bir gazete çıkarmak için de çalışma yapıyordum. Adı Tasvir, Şevket Süreyya Aydemir başyazarı, o zaman adı komüniste çıkmış, Ahmet Emin falan tu kaka yapıyor. Nihat Erim’de yazarlarımız arasında, konuştuk anlaştık.
Başbakan Adnan Menderes ile de çok iyi dostuz, karşılıklı sevgi ve saygımız var. O günlerde Atina’ya bir seyahat olacak, Menderes, hem gazete sahibi hem Cemiyet Başkanı olduğumdan Gazanfer’de gelsin demiş. İstanbul’dayım bir haber geldi ki seyahat iptal edilmiş, Başbakan beni Eskişehir’e çağırıyor. Yeni gazetenin hazırlıkları içindeyim, büro tutuldu, afişler basıldı…
Ben Eskişehir’e gitmedim, o gece İhtilal oldu, ortalık toz duman.Ankara’ya döndük, Basın Yayın Genel Müdürlüğüne getirilen Ertuğrul Alatlı isimli bir Kurmay Albay, İstanbul Cemiyet Başkanı Burhan Felek ile sürekli bizi çağırıyor.
Yeni gazete için İş Bankasından kredi çıktı fakat kullanmamışım… Bana çok eziyet yaptılar, her gün gazeteyi bastılar, hesapları incelediler, içeri atmak için çok uğraştılar ama bir şey bulamadılar”.
KUDRET’Lİ GÜNLER
İhtilal sonrasında yayına başlayan ve 1961 seçimlerinde etkili olan Kudret Gazetesi’ni de Gazanfer Kunt şöyle anlatıyor.
“Osman Bölükbaşı’nın da niyetli olduğunu öğrendim, ikimiz de ihtilale karşıyız,